Het laatste kwartaal van het jaar is traditioneel voor aandelen een sterke periode, op de grote crashes na (denk bijvoorbeeld aan 1987 en 2008). Ook dit jaar is oktober een uitstekende start van het laatste kwartaal gebleken. De renteverhogingen door de centrale banken geven beleggers aanleiding meer vertrouwen te hebben in een daling van de inflatie. Bedrijfscijfers geven een gemengd beeld, maar zijn door de bank genomen zeker niet negatief. Deze factoren, in combinatie met de opgelopen verliezen in zowel de obligatie- als aandelenmarkt, werkten als voedingsbodem voor een “opluchtingsrally” op aandelenmarkten. De Dow Jones veerde maar liefst 12% op en ook de Eurostoxx 50 maakte 9% goed in de maand oktober. Opkomende markten lieten daarentegen helaas een verlies zien, voornamelijk door de tegenvallende Chinese aandelenmarkt. De Trustus modelportefeuille aandelen wist een beperkte winst te boeken van ongeveer 1%.
ECB trapt hard op de rem
In navolging van renteverhogingen in de Verenigde Staten verhoogde de Europese Centrale Bank (ECB) de depositorente met 0,75% naar 1,5%. Dit is inmiddels de derde verhoging dit jaar en het einde is nog niet in zicht. De verwachting is dat ergens tussen 2% en 2,5% de piek zal liggen. Bij die rentestand wordt de economie niet meer gestimuleerd en dat is precies de bedoeling. Ook de balans van de ECB, waar een grote obligatieportefeuille is opgebouwd in de verschillende crisissen, wordt uitgefaseerd. Dat betekent dat aflopende obligaties niet worden herbelegd. De ECB deed tijdens de bijeenkomst een beroep op de lidstaten van de EU om de koopkrachtmaatregelen tijdelijk en beperkt te laten zijn om te voorkomen dat de ECB harder in moet grijpen om de inflatie te beteugelen. Klaas Knot, voorzitter van De Nederlandsche Bank vergeleek de huidige situatie rondom de inflatie met een hotel dat meer overnachtingen verkoopt dan er kamers beschikbaar zijn, oftewel, de vraag moet worden teruggedrongen om weer in evenwicht te komen met het aanbod.
Overigens neemt het producenten- en consumentenvertrouwen rap af en dalen energie- en voedselprijzen. U merkt daar wellicht nog niets van want de inflatie is een zogenaamde achterlopende indicator en reageert als laatste op een economische krimp.
Positief aan het ingrijpen door de ECB is dat de lange rente, waar de inflatieverwachtingen in zitten verwerkt, weer wat kan gaan dalen. Goed voor de koersen van obligaties en aandelen. Ook positief is dat veel bedrijven doorgaan met de inkoop van aandelen, dus er zijn zeker lichtpuntjes.
China
Het Chinese partijcongres besliste dat Xi Jinping door mag als leider van de Natie in een derde termijn. Xi en zijn volgelingen trekken feitelijk alle macht naar zich toe en deze derde termijn zal minder in het teken staan van de economische groei. Daar komen de lockdowns i.v.m. Covid momenteel nog bij. Het zal u niet verbazen dat de Chinese aandelenmarkt door deze factoren onder druk is komen te staan. Toch is het aannemelijk dat we binnen niet al te lange termijn een opleving gaan zien. Chinese aandelen zijn goedkoop geworden en vermoedelijk gaan de Covid lockdowns verdwijnen in 2023. En Xi zal een positieve en groeiende economie nodig hebben om voldoende draagvlak onder de bevolking te houden.
Dekkingsgraad pensioenfondsen
Pensioenfondsen hebben in 2022 grotere verliezen geleden op hun beleggingsportefeuilles dan in 2008. Zo verloor het pensioenfonds voor de metaal dit jaar 28% tegenover 20% in 2008. Ook het ABP verloor dit jaar bijna 17%. Door een hogere rentestand is de dekkingsgraad echter gestegen en dat betekent dat men minder hoeft te reserveren voor toekomstige uitkeringen. Er is veel druk op pensioenfondsbesturen om de pensioenen te indexeren. Verhogen en indexeren betekent ook dat men een wissel trekt op de uitkeringen van toekomstige generaties.
Gemengde portefeuilles onderwogen in aandelen
De gemengde portefeuilles zijn momenteel onderwogen in aandelen. Weliswaar zijn markten opgelopen, het risico dat dit een opleving is binnen een “bear market” is nog te groot. We kunnen er niet helemaal op gerust zijn dat de economie kan blijven groeien en de inflatie onder controle komt.
